Erbo-dóu-mau-de-dènt
Hyoscyamus niger
Solanaceae
Àutri noum : Jusquiam-negre, Erbo-de-bregand, Erbo-de-mort, Endourmidouire, Erbo-de-dènt.
Nom en français : Jusquiame noire.
Descripcioun :L'erbo-dóu-mau-de-dènt es uno planto devengudo pu raro qu'à passa tèms emé l'esvalimen dis escabot de fedo. D'efèt trachis proche di jasso ounte soubro proun de femié. Autramen es eisado de recounèisse emé si poulìdi flour di dos coulour.
Usanço :"L'ai agu ramassado, i'avié pas de dentisto coume i'a aro, e se sounavian coume acò... Alor metian la grano sus de braso, se brulavo, fumavo e metian uno bolo vuejo dessus, à l'envers, pèr que lou fum rentrèsse bèn, lou tournavon e i vieujavon d'aigo boulènto dedins, e fasian uno fumigacioun. Ero rare que lou mau de dènt passèsse pas", L. Saunier in O. Madon, op.cit. p. 109.
Port : Grando erbo
Taio : 20 à 80 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Hyoscyamus
Famiho : Solanaceae
Coulour de la flour :
Jauno Vióuleto
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Remarco :
Liò : Escoumbre e proche dis oustau
- Jasso
Estànci : Subremediterran à Mountagnard
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Hyoscyamus niger L., 1753
Aglan-de-terro
Conopodium majus
Apiaceae Umbelliferae
Noms en français : Grand Conopode, Conopode dénudé.
Descripcioun :Aquest aglan-de-terro trachis dins li relarg roucaious, li champino, faio e blachiero. Se retrobo mai dins la Prouvènço dóu levant. Èi pas toujour eisa de lou destria de soun cousin Bunium bulbocastanum que ié sèmblo proun e fai peréu uno cabosso dins la terro. Se n'en destrìo de tres biais : li brout an ges de bratèio, la tijo èi boutisso e regado, e li fru an la formo de pero. Coumpara emé lou bizoc que ié sèmblo proun.
Usanço :La cabosso èi manjadisso cruso o cuecho. Se dis qu'èi vertuouso contro li mau d'estoumac.
Port : Erbo
Taio : 0,2 à 0,7 m
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Geoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Conopodium
Famiho : Apiaceae
Famiho classico : Umbelliferae
Ordre : Apiales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) enflourejado : 40 à 50 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 2200 m
Aparado : Noun
Mai à juliet
Liò : Tepiero roucaiouso
- Champino
- Faio
- Blachiero
Estànci : Subremediterran à Subaupen
Couroulougi : Subreatlantico
Ref. sc. : Conopodium majus (Gouan) Loret, 1886